3rd June 2025

Fferm Solar Coedelái bellach yn pweru Ysbyty Brenhinol Morgannwg

This article is also available in English by clicking here.

Mae Fferm Solar Coedelái bellach wedi'i throi ymlaen yn swyddogol ac yn cyflenwi trydan yn uniongyrchol i Ysbyty Brenhinol Morgannwg. Mae hyn yn golygu bod un o'n gwasanaethau cyhoeddus pwysicaf yn cael ei bweru gan ynni a gynhyrchir yma yn ein cymuned.

Mae’r fferm wedi'i hadeiladu ar safle glofa wedi'i adfer, mae'r fferm solar yn cynnwys 9,000 o baneli ac yn cynhyrchu digon o drydan i bweru tua 1,800 o gartrefi bob blwyddyn, ac yn ogystal â phweru cartrefi, mae'r ynni hwnnw'n helpu i gadw'r goleuadau ymlaen, peiriannau'n rhedeg, a gofal yn llifo yn Ysbyty Brenhinol Morgannwg.

Mae'r prosiect wedi creu swyddi lleol ac wedi cynhyrchu gwariant gwerth dros £600,000 gyda busnesau a chyflenwyr lleol. Mae'r garfan wedi gweithio'n galed i wella bioamrywiaeth trwy blannu gwrychoedd a gosod pyst gwenyn, blychau adar a blychau ystlumod ochr yn ochr â'r Fferm Solar.

Cafodd Fferm Solar Coedelái ei hariannu ar y cyd gan Gyngor Bwrdeistref Sirol Rhondda Cynon Taf, Llywodraeth y DU drwy Gronfa Ffyniant Gyffredin y DU, a’i hariannu'n rhannol gan Lywodraeth Cymru.

Mae’r garreg filltir yma’n cynnwys gweld yr holl waith caled yn dwyn ffrwyth wrth i Ysbyty Brenhinol Morgannwg dderbyn ei hwb cyntaf o bŵer o’r fferm solar. Mae’r prosiect uchelgeisiol yma’n gyfle unigryw i ddarparu ynni er budd ein cymunedau. Bydd unrhyw drydan a nad yw'n cael ei ddefnyddio gan yr ysbyty yn cael ei fwydo i'r Grid Cenedlaethol, gan helpu i gryfhau diogelwch ynni cyffredinol y DU. Ond mae 'lleol' yn pwysig I’r prosiect hwn, pŵer lleol ac effaith leol.

Cynghorydd Ros Davies,Aelod o’r Cabinet , Gyngor Bwrdeistref Sirol Rhondda Cynon Taf

Meddai Mark Williams, Cyfarwyddwr Partneriaethau Vital Energi: “Mae gweld ynni glân, carbon isel yn cael ei drosglwyddo i Ysbyty Brenhinol Morgannwg yn fwy na chyflawniad technegol yn unig, mae’n dangos sut y gall y sector cyhoeddus gydweithio i gyflawni ei nodau sero net. Dyma ychwanegiad gwych arall at seilwaith ynni carbon isel Cymru ac un a fydd yn cyfrannu at ddyfodol glanach a mwy cynaliadwy i bawb.

“Hoffen ni longyfarch Cyngor Bwrdeistref Sirol Rhondda Cynon Taf ar gynllun gweledigaethol a greodd dempled ar gyfer cydweithio y mae modd ei ailadrodd ledled Cymru a thu hwnt.”

Adeiladwyd Fferm Solar Coedelái ar safle glofa wedi’i hadfer, gan droi 84 erw o hen dir diwydiannol yn ased ynni adnewyddadwy ar gyfer y rhanbarth. Fel un o'r prosiectau solar mwyaf awdurdod lleol yng Nghymru, mae'n cynhyrchu digon o ynni glân i bweru tua 8,000 o gartrefi bob blwyddyn wrth gyfrannu 5MW at y grid.

Meddai Claire Thompson, Cyfarwyddwr Gweithredol Strategaeth a Thrawsnewid: “Dyma gam pwysig i’n bwrdd iechyd ac i Ysbyty Brenhinol Morgannwg. Mae troi ynni’r haul ymlaen yn fwy na chyflawniad technegol yn unig – mae’n symbol o’n hymrwymiad i ddarparu gofal iechyd mewn ffordd gynaliadwy, blaengar.

“Rydyn ni’n falch o fod yn rhan o brosiect sy’n lleihau ein hôl troed carbon ac yn cryfhau ein partneriaeth â Chyngor Rhondda Cynon Taf a Vital Energi. Dim ond dechrau ein taith tuag at ddyfodol mwy gwyrdd yw hwn.

“Diolch o galon i’n holl gydweithwyr y gwnaeth eu hymroddiad a’u gwaith caled y garreg filltir yma’n bosibl.”

Ychwanegodd Matt Ace, Cyfarwyddwr Rhanbarthol Stantec yng Nghymru: “Roedd y prosiect uchelgeisiol yma yn gofyn am wybodaeth ofalus a helaeth ynghylch dylunio solar a chyflenwi pŵer, yn ogystal ag ymchwiliadau daearegol cymhleth a modelu economaidd dibynadwy. Rydyn ni’n falch o fod wedi bod yn rhan o garfan brosiect hynod gydweithredol a blaengar. Credwn fod y cynllun yma’n dangos yr hyn y gellir ei gyflawni pan fydd partneriaid cyhoeddus a phreifat yn rhannu gwydnwch, effeithlonrwydd ac arloesodd fel nodau cyffredin.”